Fiziksel Testler
Tekstil ürünlerine yapılan fiziksel testler ve analiz 2 farklı kategori şeklinde ele alınmaktadır. Tekstilde fiziksel testlerde, bir tarafta üretim için kullanılan kumaşın, dokuma ve dokuma kalitesi test edilirken diğer tarafta dokumada kullanılan ipin ve ipi oluşturan hammadde olan elyaf ile lifin özellikleri analiz edilir.
Tekstil ürünlerinin kalitesini kullanılan malzemelerin kalitesi ve sağlamlığı belirler bu yüzden Tekstil Testleri önem kazanmaktadır.
Fiziksel Testler Tekstil Testleri
Tekstil testlerinde kullanılan malzemelerin birçok özelliğine bağlı olarak farklı değerlerinin ölçülerek analiz edilmesi zorunludur. Analiz yapılırken uygulanan birçok sayısız fiziksel testler şunlardır;
- Yırtılma mukavemeti
- Kopma mukavemeti
- Patlama mukavemeti
- Dikiş kayması
- Dikiş açılması mukavemeti
- Hav tutma mukavemeti
- Geri dönüş esnekliği
- Tüylenme ve boncuklaşma mukavemeti
- Aşınma mukavemeti
- Kumaş gramajı
- Kumaş sıklığı
- Kumaş sertliği
- Kumaş kalınlığı
- Kumaşın en ve boy ölçümü
- Dokuma şekli
- İplik numarası
- İplik bükümü
- Renk ölçümü
- Beyazlık indeksi
- Su geçirgenliği
- Hava geçirgen
- Leke tutmazlık
- Dökümlülük
- Fermuar testleri
- Düğme mukavemeti
- Çıtçıt testleri
- Aksesuar kopma mukavemeti
- İplik mukavemetidir ve her biri kendi içerisinde farklı yöntemlere göre ayrışır.
Kumaş Özellikleri
Kumaşta bulunması gereken özellikler ancak iplik özelliği ile sağlanır dolayısıyla iplik büyük oranda kumaşın temel taşıdır. İpliği oluşturan liftir, lifler bir araya gelerek ipliği oluşturur bundan dolayı lif ile elyaf özellikleri tam anlamı ile kumaşın özelliklerini yansıtır.
Aynı zamanda kumaşa uygulanan örgü ve dokuma teknikleri de özelliklerinin belirlenmesinde oldukça etkilidir. İplik sıklığının yanı sıra aynı zamanda kesişme ya da örgü düzeni iplik özelliğinin kumaş özelliğine dönüşmesinde en önemli belirleyicidir.
Kumaşın tekstil ürünü olarak kullanılmasını temel özellikleri, düzgün yüzey, esneklik, sağlamlık, incelik ve örtme dışında hem görünümü hem de değişen kullanım şartlarında davranışını belirleyen özelliklerdir.
Ölçüm Metotları
Tekstil laboratuvar testleri içerisinde yer alan yırtılma testi kullanım performansını genel olarak kuvvetlere karşı direncini belirlemektir. Tekstil ürününün gösterdiği davranış değişir, özelliklerini belirleyebilmek için genellikle mukavemet testleri uygulanır.
Yapılan analizlerde 4 farklı ölçüm metodu ile kumaş yırtılma mukavemeti belirlenir, bunlar;
- %100 Pamuk
- %50 - 50 Pamuk ve PES karışımlı bez ayağı
- Dimi
- Saten yapısıdır.
Tekstilde Fiziksel Testler Laboratuvarı
Kullanım anında kumaş, birçok farklı kuvvetin etkisi altında kalır çoğu zaman yırtılma mukavemeti ile atkı ve çözgü kopması diğer kuvvetlere karşı yetersizdir. Özellikle çuval, ağ, paraşüt bezleri, filtre bezleri ve örgü kumaşlar patlama mukavemeti son derece büyük bir önem kazanmaktadır.
Tekstilde fiziksel testleri yapan laboratuvar tarafından yapılan analizlerden biri de dikiş kaymasıdır. Dikilmiş olan kumaşta bir ya da daha fazla kumaşla dikişinden oluşan bağlantının kopmaya karşı gösterdiği direnç analiz edilir.
Tekstilde Fiziksel Testlerde Boncuklanma Testi
Kumaş analizlerinde karşımıza çıkan boncuklanma testinde yüzey üzerinde gözle görülen bir ya da daha fazla küçük lif topu ve grupları analiz edilir. Kıyafetlerde görsel açıdan eskimiş ve yıpranmış gibi olumsuzluk oluşturan boncuklanma çoğunlukla kullanım ve yıkama sonrasında sürtünmenin etkisi ile meydana gelir.
Boncuklanma nedeni;
- İncelik
- Uzunluk
- Program
- Kesit şekli
- Kopma mukavemeti
- Eğilme direnci
- Lifler arasındaki sürtünme kuvveti
- Lif özellikleri
- İplik ve kumaşın yapısal özellikleri
- Kumaşa uygulanan bitin işlemleri gibi farklı unsurlara bağlıdır.
Tekstilde Fiziksel Testlerin Standartları
Direnci tekrarlanan eğilimlere karşı düşük olan liflerden üretilen kumaş üzerinde boncuklar kolay şekilde kopar ve kumaşın üzerinden ayrılır. Bu sayede boncukların ömrü kısadır, yünün daha az boncuklanmasının nedenlerinden birisi budur.
Tekstil Test standartları ürün çeşitliliği, test yöntemleri, özellikleri, teknik gereksinimleri, değerlendirme kuralları, paketlenmesi, muayene kuralları, depolanması ve taşınması için belirlenmiş ve birleşik olan bir düzenlemedir.
