Martindale Metoduyla Kumaşların Aşınmaya Karşı Dayanımının Tayini- İplik Kopması Metodu
Kumaşların Aşınmaya Karşı Dayanımının Tayini: Martindale – İplik Kopması Metodu (TS EN ISO 12947‑2)
Giriş: Aşınma Dayanımı Neden Hayati?
Kumaşların aşınma dayanımı, ürünün kullanım ömrünü doğrudan belirler. Otel koltuk döşemesinden okul üniformasına, spor ayakkabı astarından sırt çantası paneline kadar geniş uygulama alanında tutarlılık ve dayanıklılık kritik önemdedir. Aşınmaya direnci düşük kumaşlar; tiftiklenme (pilling), iplik kopması, zayıflama ve delik oluşumuyla son kullanıcı memnuniyetini düşürür, marka güvenini sarsar. TS EN ISO 12947‑2 “Martindale – İplik Kopması Metodu”, aşınmanın nihai aşaması olan iplik kopması veya delik oluşumu anına kadar geçen çevrim (rubbing cycle) sayısını belirleyerek kumaşın maksimum aşınma ömrünü ölçer.
Standardın Kapsamı ve Amacı
ISO 12947 Serisi dört bölümden oluşur. Bölüm 2 (Part 2) “Determination of specimen breakdown (yarn rupture)” başlığı altında, Martindale cihazında numune tamamen delindiğinde veya iplikleri koptuğunda geçen çevrim sayısını referans kabul eder.
Hangi Kumaşlar Test Edilir?
- Dokuma ve örme giyim kumaşları
- Döşemelik (ev/ofis, otomotiv) kumaşlar
- Teknik tekstiller (koruyucu elbise, filtre kumaşı)
- Lamineli & kaplamalı kumaşlar (PU, PVC)
Bölüm 2, özellikle yüksek döşemelik döngü talepleri (≥ 40 000 cycle) için yetkili referanstır; çünkü gerçek ürün kullanımına yakın “tam kopma” kriteri sunar.
Test İlkesinin Özeti
Martindale cihazı, standart ağırlık ve hareketle kumaşı lissajous formunda sürter. Bir körüklü yün kumaş (abradant) veya müşteri talebine göre farklı abradantlarla temas eden numune, yüzey iplikleri kopyalanana veya numunede delik açılana kadar test edilir. Sayaçtaki toplam devre sayısı (Rub Count) aşınma dayanımı göstergesidir.
Aşınma Dayanımı (devre) = Kopma/Delik oluşumuna kadar geçen toplam döngü
Ekipman ve Laboratuvar Koşulları
Temel Donanım
- Martindale Aşınma Test Cihazı – 4, 6 veya 9 istasyonlu; 9 kPa yük kapasitesi.
- Yün Abradant Kumaş – ISO 12947‑1’de tanımlı.
- Felt Ara Katmanı – 3 ± 0,3 mm kalınlıkta.
- Yük Diskleri – Giyim: 9 kPa (198 ± 2 g); Döşeme: 12 kPa (597 ± 5 g).
- Optik Muayene Lamba & Büyüteç – iplik kopma tespiti.
- Lazer Sayaç veya Dijital Düğme – döngü takibi.
- Standart Atmosfer Kabini – 20 ± 2 °C / 65 ± 2 % RH.
Kalibrasyon
- Lissajous hareket çapı 24 ± 1 mm; denge kolları yıllık kontrol.
- Disk ağırlığı ±1 g doğrulukla tartılır.
- Abrasif kumaş değişim periyodu: 50 000 cycle veya görsel aşınma.
Numune Hazırlığı ve Koşullandırma
Numune Boyutları & Yönleri
- Disk Çapı: 38 mm (dokuma) veya 140 mm (döşemelik geniş numune).
- Numune Sayısı: Çözgü ve atkı yönleri için minimum 3 + 3.
- Lamineli kumaşlarda yüzey film dışta kalacak şekilde yerleştirilir.
Koşullandırma
Kumaş, 24 saat boyunca standart atmosferde dengeye getirilir; özellikle nem değişimiyle lif yumuşaklığı değişen pamuk, viskon gibi elyaflarda kritik.
Deney Prosedürü: Adım Adım
1. Cihaz Kurulumu
- Abrasif yün kumaş & felt katmanı plaka üzerine düzgün gerdirilir.
- Numune diskleri, yük diskleriyle birlikte yerlerine takılır.
- Sayacın resetlendiği doğrulanır.
2. Test Parametreleri
- Yük: 9 kPa (giyim) / 12 kPa (döşeme).
- Hareket: Lissajous 24 mm çap, 47,5 cycle/dk.
- Kontrol Aralığı: Giyim kumaşı ≤ 5 000 devrede bir, döşemelik ≤ 10 000 devrede bir görsel kontrol.
3. Kopma/Delik Tespiti
- İplik kopması ilk görüldüğünde döngü sayısı kaydedilir.
- Delik oluşursa çap ≥ 0,5 mm ise aynı döngü kopma kriteri olarak alınır.
- Numune değişiminden sonra cihaz çalışmaya devam eder.
4. Veri Analizi
Her yönden en az 3 sonuçla aritmetik ortalama, SD ve CV % hesaplanır.
Sonuçların Yorumlanması
| Kumaş Tipi | Aşınma Döngüsü (devre) | Dayanım Sınıfı |
|---|---|---|
| Pamuk Saten (150 g/m²) | 20 000 – 30 000 | Orta |
| Polyester Viskon Kareli (180 g/m²) | 40 000 – 50 000 | İyi |
| Akrelik Chenille Döşemelik | 60 000 + | Çok İyi |
| Naylon/Aramid Balistik Kumaş | 100 000 + | Üst Düzey |
CV % ≤ 10 → üretim tutarlı. Yüksek CV, iplik kalınlığı veya finisaj heterojenliğini gösterir.
Uygulama Alanları
Döşemecilik
Ofis sandalyesi ve otel koltuklarında > 50 000 cycle, EN 14465 C seviye konfor sağlar.
Okul & İş Üniformaları
Sık yıkama ve sürtünmeye maruz kumaşlarda > 30 000 cycle hedeflenir.
Outdoor Ekipman
Sırt çantası taban kumaşları > 70 000 cycle ile uzun ömür sunar.
Sıkça Sorulan Sorular
İplik Kopması mı Delik Oluşumu mu?
ISO 12947‑2, en erken gerçekleşen olayı ölçer; genellikle ince kumaşlarda iplik kopması, kalın dokumalarda delik oluşumu.
Abrasif Kumaş Neden Yün?
Yün flanel, lif uçlarıyla tutarlı ancak agresif olmayan aşındırma sağlar; sentetik abradant isteniyorsa ISO 12947‑4’e başvurulur.
Lamineli Kumaşlarda Sonuç Daha Yüksek mi?
Genelde evet; yüzey film pürüzsüzdür. Ancak film çatlaması kopma öncesi uyarı olabilir, raporda belirtilir.
Siz Hangisini Arıyorsunuz?
- Martindale aşınma testi
- ISO 12947‑2 iplik kopması
- kumaş aşınma dayanımı devre
- döşemelik abrasion cycles
- tekstil aşınma laboratuvarı
MassLab’ın Ayrıcalığı
Akredite Cihaz Parkı
MassLab, 9 istasyonlu tam otomatik Martindale cihazıyla 100 000 cycle+ testleri kesintisiz yürütür.
Hızlı Raporlama
Sonuçlar 24 saat içinde PDF + CSV formatında iletilir.
Ar‑Ge Destekli Danışmanlık
Mühendis ekibimiz, iplik seçimi, finisaj ve kaplama modifikasyonlarıyla aşınma ömrünü %30’a kadar artırma stratejileri sunar.
Hemen Teklif Alın
Ürünlerinizin en zorlu koşullara dayanabilmesi için Martindale İplik Kopması Metodu testini MassLab güvencesiyle yaptırın. “Teklif Al” butonuna tıklayın, numunelerinizi gönderin; kalite standartlarınızı yükseltin.
MassLab Analiz ve Test Laboratuvarı – Geleceği Test Ediyoruz.
